Los ordenadors tanben, que pòden parlar occitan ! La sintèsi vocau qu'ei l'utís qui met en votz automaticament un tèxte escriut e que permet aus ordenadors de balhar informacions de faiçon orau.
Qu'ei utilizada per aplicacions com los GPS, las anóncias dens los transpòrts en comun, los logiciaus de lectura a l'ecran entaus òrbs o de comunicacion entaus muts, los servicis telefonics automatics (meteo,òra)... Associada a la reconeishença vocau, que permet d'escambiar oraument dab las maquinas, com s'ac hè, per exemple, dab los assistents personaus.
Votz qu'ei la purmèra sintèsi vocau en lenga occitana, entà l'occitan gascon e l'occitan lengadocian. Qu'estó realizada dens l'encastre de Linguatec, un programa europèu transfronterèr qui a per objectiu lo desvolopament de las tecnologias de la lenga entà las lengas aragonesa, basca e occitana.
Version teledescargabla deu dossièr de premsa (francés) Version teledescargabla deu dossièr de premsa (occitan)
Las tecnologias de la lenga – reconeishença vocau, sintèsi vocau, traduccion automatica o enqüèra analisi semantic – que son un enjòc vitau entà las lengas minorizadas. Entà projectà's cap a ua societat mei anar mei numerizada, aquestas qu'an de dispausar de ressorsas e apèrs de qui cau entà que los locutors escàmbien en la lor lenga pròpia peu mejan d'interfacis. Mei d'un programa qu'estón realizats en aqueth sens entà la lenga occitana : Linguatec (traduccion automatica e sintèsi vocau), BaTelOc (basa textuau occitana), ROLF (clavèrs predictius).
Au dia de uei, que mancam d'espacis on la lenga occitana e pòt estar entenuda e de locutors qui la poscan transméter. Totun que hè mestièr, tant entà la socializacion de l'occitan com entaus aprenents mei anar mei nombrós qui an besonh de l'aver dens l'aurelha. La sintèsi vocau que permeterà de portar la lenga dens lòcs navèths, com los transpòrts en comun, e de transformar situacions de lectura en situacions d'escota (per exemple en sintetizant las actualitats d'un site web).
A viéner
Votz que fonciona mercés a l'intelligéncia artificiau. Los hialats neuronaus qu'estón entrainats dab òras de tèxtes lejuts per Domenja Lekuona (occitan gascon) e Clamenç Alet (occitan lengadocian).
Entà mei de precision, lo còrpus d'entrainament e las frasas a sintetizar que son prumèr fonetizats mercés a l'API fonòc deu Congrès.
Entà estar adaptada a la situacion de diglossia de la lenga occitana, Votz que pren en compte la prononciacion francesa d'un gran nombre de noms de personas o de lòcs francés.
La sintèsi vocau occitana Votz qu'estó realizada dens l'encastre de Linguatec.
Lo projècte europèu EFA 227/16 LINGUATEC « Desvolopament de la cooperacion transfronterèra e deu transferiment de coneishenças en tecnologias deu lengatge » qu'a l'objectiu de desvolopar, demostrar e difusar ressorsas navèras, utís e aplicacions lingüisticas innovantas entà melhorar lo nivèu de numerizacion de l'aragonés, deu basco e de l'occitan.
Qu'ei portat per un consòrci d'institucions e de centres de recèrca especializats en lo TAL (Tractament Automatic de la Lenga) entà las lengas aragonesa, basca e occitana, qui practican la cooperacion transfronterèra e lo transferiment de competéncias.
Aqueth projècte que permet la cooperacion tecnologica entre las lengas entà desvolopar ressorsas navèras, utís lingüistics, atau com aplicacions navèras en linha entà facilitar l'utilizacion de las tres lengas e un accès multilingüe au contiengut peus utilizators finaus.
Lo Congrès qu'estó responsable de la realizacion de Votz e de la partida lingüistica deu tribalh. Que constituí las dadas (còrpus audio alinhat) e que desvolopè lo fonetizaire occitan.
Lo Congrès permanent de la lenga occitana qu'ei l'organisme interregionau de regulacion de l'occitan. Qu'òbra en los maines de la lingüistica e deu TAL (tractament automatic de la lenga).
Que produseish utís lingüistics numerics de referéncia (diccionaris, conjugators, correctors ortografics...), aplicacions entau TAL (sintèsi vocau, traduccion automatica...) e aplicacions entaus telefonets (clavèrs predictius...).
Qu'a tanben missions de regulacion lingüistica e de recèrca scientifica aplicada.
Qu'ei l'editor de Dicodòc (multidiccionari occitan), Revirada (traductor automatic occitan) e Votz (sintèsi vocau occitana).
La fondacion basca Elhuyar que s'encuentè de la partida tecnica : entrainament deus hialats neuronaus, desvolopament de las interfàcias e de las aplicacions.
La fondacion Elhuyar qu'a l'objectiu d'encoratjar, de promòver e desvolopar la sciéncia e la lenga bascas. En lo maine de las tecnologias de la lenga e de l'intelligéncia artificiau, los sectors de la recèrca suus quaus la Fondacion e tribalha que son, enter autas, la traduccion automatica, la creacion automatica de ressorsas lingüisticas, l'extraccion de tèxtes e las tecnologias de la paraula.
Elhuyar qu'a d'aulhors d'ua experiéncia solida en lo maine deu pilotatge e de la participacion a projèctes europèus de tecnologias deu lengatge. La Fondacion qu'ei sòcia deu Hialat basco de sciéncia e tecnologia.
Que mercejam los testaires volontaris de las duas sintèsis vocaus (universitaris, associatius, conselhèrs pedagogics, estudiants, institucionaus, jornalistas, lingüistas, artistas o simples usatgèrs deu numeric occitan).
Entà tota informacion mei, contactar Lo Congrès.
© Lo Congrès Permanent de la Lenga Occitana, 2020, Totes los dreits reservats
Premsa